Νέα Πόλη της Πράγας

Η Νέα Πόλη ήταν το πιο φιλόδοξο σχέδιο του αυτοκράτορα Καρόλου του Δ’.  Ήθελε να κάνει την Πράγα πρωτεύουσα αντάξια της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, της οποίας το στέμμα είχε κληρονομήσει.

Η Νέα Πόλη περικύκλωσε ουσιαστικά τα τείχη και την αμυντική τάφρο της Παλιάς Πόλης.

Συστήθηκε ένα οδικό μοντέλο που επικεντρώθηκε σε τρεις αγορές – την αγορά σανού, την αγορά αλόγων και την αγορά βοοειδών.

Μέρος να μεταφερθούν οι άχαρες δραστηριότητες και επαγγέλματα

Η αρχική ιδέα ήταν να μεταφερθούν μερικές άχαρες δραστηριότητες και επαγγέλματα, που χάλαγαν το περιβάλλον από την Παλιά Πόλη σε μια πιο ευρύχωρη περιοχή.

Κυρίως επαγγέλματα που έκαναν θόρυβο ή μύριζαν άσχημα, όπως η βυρσοδεψία, σφαγεία, παρασκευαστήρια κόλλας, μεταλλευτικές εργασίες.

Έτσι δεν θα ενοχλούσαν και το Πανεπιστήμιο του Καρόλου, που μόλις είχε ιδρυθεί το 1348.

Προνόμια και φοροαπαλλαγές

Η Νέα Πόλη κτίστηκε πολύ γρήγορα, καθώς υπήρξε νόμος, πως όσοι απέκτησαν την άδεια πολεοδομίας, έπρεπε να ξεκινήσουν την ανέγερση του σπιτιού τους μέσα σε ένα μήνα, διαφορετικά θα πλήρωναν πρόστιμο.

Επίσης όποιος ολοκλήρωνε το κτίσμα του μέσα σε 18 μήνες, απαλλασσόταν για 12 χρόνια από όλους τους φόρους.

Αλλαγή ύφους

Πρόκειται για το σημαντικότερο πολεοδομικό επίτευγμα μεσαιωνικής ευρωπαϊκής πόλης. Ήταν τόσο προνοητικό, που απορρόφησε όλες τις αλλαγές και την ανοικοδόμηση σχετικά με τον αυξανόμενο πληθυσμό μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα.

Δηλαδή ήταν επαρκές για 500 χρόνια. Η νέα Πόλη άρχισε να αλλάζει ύφος κυρίως τον 20ό αιώνα, αλλά η δομή της πόλης έχει παραμείνει ίδια μέχρι και σήμερα.

Παρόλα αυτά έχουν μείνει μερικά κτήρια από την αρχική μεσαιωνική δόμηση, όπως το γοτθικό Νέο Δημαρχείο ή η Εκκλησία της Παναγίας του Χιονιού.

Πλατεία του Βάτσλαβ

Αυτή η πλατεία είναι το κέντρο της εμπορικής και πολιτιστικής ζωής, η καρδιά της πόλης. Μοιάζει περισσότερο με μια δενδροφυτεμένη λεωφόρο παρά πλατεία. Έχει μήκος 750 μέτρα και φάρδος 60 μέτρα.

Αγορά των αλόγων

Σύντομα μετά την ίδρυση έγινε η μεγάλη αγορά της πόλης, με κύριο εμπόρευμα τα άλογα και έτσι την είχαν ονομάσει «Αγορά των Αλόγων».

Στα μέσα του 19ου αιώνα μετονομάστηκε σε Πλατεία του προστάτη αγίου του έθνους, του Αγ. Βάτσλαβ.

Μέχρι και σήμερα υπάρχει το έφιππο άγαλμα του Αγ. Βάτσλαβ στο πάνω μέρος της πλατείας. Για τους Πραγιανούς έγινε σημείο συνάντησης και συνηθίζουν να λένε «το ραντεβού στο άλογο».

Σφραγίδα του 20ού αιώνα

Η μεγάλη ανοικοδόμηση του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού αιώνα άφησε τη σφραγίδα της στην πλατεία.

Τότε κτίστηκε και το Εθνικό Μουσείο, που κυριαρχεί στο πάνω μέρος της πλατείας.

Μάρτυρας μεγάλων ιστορικών γεγονότων

Στην Πλατεία του Βάτσλαβ έγιναν οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις της σύγχρονης εποχής.

Τον Αύγουστο του 1968 γέμισε η πλατεία με σοβιετικά τανκς ενάντια δεκάδων χιλιάδων διαμαρτυρομένων πολιτών.

Ένα χρόνο μετά, ο Γιαν Πάλαχ διάλεξε να θυσιαστεί  σ΄ένα σημείο κοντά στο άγαλμα του Αγ. Βάτσλαβ και αυτοπυρπολήθηκε.

Το Νοέμβρη του 1989 έγινε σειρά διαδηλώσεων, που ονομάστηκαν "Βελούδινη επανάσταση". Αρχικά διαλύθηκαν βίαια από την αστυνομία.

Λίγες μέρες αργότερα βέβαια, το πλήθος συγκεντρωμένων πολιτών ζητωκραύγασαν την εμφάνιση του Βάτσλαβ Χάβελ σε ένα από τα μπαλκόνια της πλατείας, που σήμαινε και το τέλος του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Εθνικό Θέατρο

Το Εθνικό Θέατρο της Πράγας δεν είναι απλά ένα από τα ωραιότερα κτήρια της, αλλά αποτελεί σύμβολο της αφύπνισης του Τσέχικου έθνους.

Η σημασία του θεάτρου ήταν ιδιαίτερη, καθώς σε αυτό μετά από 400 χρόνια ισχυρής γερμανοποίησης, οι Τσέχοι θα μπορούσαν να ανεβάσουν παραστάσεις στην Τσέχικη γλώσσα.

Φλογερό δράμα

Δύο βδομάδες πριν από τα εγκαίνια μια πυρκαγιά το κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά... Η «άγνωστη» αιτία ίσως να ήταν οι σιδηρουργοί που κολλούσαν σίδερα στη οροφή και δεν είχαν σβήσει καλά τα κάρβουνα.

Ωστόσο, με το ξέσπασμα της πυρκαγιάς, έλαβαν χώρα μια σειρά από παράξενα γεγονότα...

Οι πυροσβέστες άργησαν να φτάσουν, η δεξαμενή δεν είχε αρκετό νερό και το σύστημα πυροπροστασίας του θεάτρου δεν λειτούργησε…

Ήδη την μέρα της πυρκαγιάς ξεκίνησε ο νέος έρανος. Σε δέκα μόλις μέρες είχε συγκεντρωθεί μισό εκατομμύριο «τολάρια» και σε ένα μήνα ένα εκατομμύριο.

Έτσι, σε δύο μόλις χρόνια, το 1883, το θέατρο ξανάνοιξε την αυλαία του.

Ατυχής, αλλά και ενδιαφέρουσα για πολλούς, θεωρείται η μοντέρνα πτέρυγα του, η Νέα σκηνή, από τη δεκαετία του 1970.

Κήπος των Φραγκισκανών

Ο κήπος των Φραγκισκανών είναι μια μοναδική φυσική όαση στο πολυσύχναστο κέντρο της πόλης. Οποιαδήποτε ώρα της μέρας και να περάσετε, πάντα κυριαρχεί μια ιδιαίτερη, ευχάριστη και ήρεμη ατμόσφαιρα.

Αν έρθετε με παιδιά, θα εκτιμήσετε την καταπληκτική σύγχρονη παιδική χαρά, που χωρίζεται σε δύο μέρη – για παιδιά άνω και κάτω των 5 ετών.

Ο κήπος υπάρχει σχεδόν 700 χρόνια. Αρχικά άνηκε στο τάγμα των Καρμελιτών, αλλά ήδη από το 1604 φύτευαν εδώ λουλούδια, φρούτα και βότανα οι Φραγκισκανοί.

Κατά την διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου υπέστη πολλές ζημιές. Το 1950 διώχτηκαν οι Φραγκισκανοί από το κομουνιστικό καθεστώς.

Στην δεκαετία του 90 ο κήπος ανακαινίστηκε και απέκτησε πληθώρα από παγκάκια, κάτω από τις αναρριχόμενες τριανταφυλλιές, που μοσχομυρίζουν το καλοκαίρι και προσφέρουν σκιά στους ερωτευμένους, τους Πραγιανούς και τους ταξιδιώτες, που ξεκουράζονται εδώ.

Αν είστε παρατηρητικοί, θα ανακαλύψετε δύο όμορφα έργα τέχνης: Τα «Ξωτικά που Χορεύουν» (ή αλλιώς αποκαλούμενα και «Τυφλές Μούσες») του γλύπτη Klimes και το «Αγόρι με το κοχύλι» του γλύπτη Hanzik.

Ένα πέρασμα για τους βιαστικούς

Οι ντόπιοι κόβουν συχνά τον δρόμο τους από εδώ, όταν θέλουν να περάσουν γρήγορα από την λεωφόρο Narodni Trida στην Πλατεία του Βάτσλαβ.

Δεν υπάρχει λόγος να βιάζεστε… Πάρτε ένα παγωτό από το φημισμένο ζαχαροπλαστείο Svetozor στην ομώνυμη στοά και καθίστε κάτω από τις ανθισμένες τριανταφυλλιές του κήπου να ξαποστάσετε…

Εκκλησία της Παναγίας του Χιονιού

Η εκκλησία δέσποζε στην Πλατεία του Βάτσλαβ, μέχρι που να την κλείσουν τα ογκώδη κτίρια που χτίστηκαν στο γύρισμα του αιώνα. Πνίγεται κυριολεκτικά από την γύρω ανοικοδόμηση, αλλά η όψη της που φαίνεται  από τον Κήπο των Φραγκισκανών είναι εντυπωσιακή και ξεχωριστή.

Η εκκλησία όμως δεν ολοκληρώθηκε λόγω των Χουσιτικών πολέμων ποτέ και αυτό που βλέπουμε είναι ουσιαστικά μόνο το 1/3 του αρχικού μήκους (το σκεπτόμενο μήκος ήταν 100 μ).

Παρόλο αυτά η εκκλησία, με εσωτερικό ύψος 34 μέτρα, είναι η υψηλότερη στην Πράγα, ψηλότερη ακόμη και από τον Καθεδρικό Ναό του Αγ. Βίτου.

Κατά την Χουσιτική επανάσταση παρακολουθούσαν εδώ οι φτωχοί δημότες τα κηρύγματα του Γιαν Ζελιβσκυ, ενός από τους πρωταγωνιστές των προτεσταντών – οπαδών του Γιαν Χους.

Η πρώτη εκπαραθύρωση της Πράγας

Το 1419 συγκεντρώθηκε εδώ πλήθος ανθρώπων και οδηγήθηκαν στο Δημαρχείο της Νέας Πόλης, όπου ζήτησαν την απελευθέρωση των φυλακισμένων Χουσιτών. Τελικά το συμβάν τελείωσε με την εκπαραθύρωση των δημοτικών σύμβουλων, που έγινε και η αρχή της Χουσιτικής επανάστασης.

Το Κεφάλι του Κάφκα

Το κεφάλι του Φρανς Κάφκα βρίσκεται κοντά στο κτήριο, όπου δούλευε ως υπάλληλος σε μια ασφαλιστική εταιρία.

Το υπερμέγεθες τεράστιο κινούμενο άγαλμα το δημιούργησε ο Τσέχος πρωτοποριακός καλλιτέχνης «David Cerny».

Το προσανατόλισε να κοιτάει το δημαρχείο, ώστε να σας υπενθυμίζει τον Κάφκα, όταν είστε εντελώς απογοητευμένοι με την ανικανότητα των δημοσίων υπαλλήλων (είπε ο Τσέρνυ).

Μεταμορφώνεται όπως και ο πρωταγωνιστής του βιβλίου Μεταμόρφωση, που έγραψε ο Κάφκα.

Το άγαλμα ζυγίζει 39 τόνους και κινείται πλέον (μετά τις περικοπές) μόνο μια φορά την ώρα - κάθε ολόκληρη.

Το κόστος? 30 εκατομμύρια κορώνες...

Το Σπίτι που Χορεύει

Ένα από τα πιο συζητημένα/αντιφατικά έργα μοντέρνας αρχιτεκτονικής, ένα κτίσμα κόσμημα, που έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της Πράγας.

Το "λάθος" των συμμάχων

Για δεκάδες χρόνια υπήρχε στην Πλατεία Γιράσεκ ένα άδειο οικόπεδο. Το σπίτι που προϋπήρχε καταστράφηκε μετά το βομβαρδισμό των Αμερικανών στις 14ου Φλεβάρη 1945, όταν οι σύμμαχοι μπέρδεψαν την Πράγα με την Δρέσδη.

Το 1992 αγόρασε το οικόπεδο η ασφαλιστική εταιρία Nationale Nederlanden.

Το κτίσμα ολοκληρώθηκε το 1996 και στέγασε γραφεία της ασφαλιστικής εταιρίας.

Ένας ή δύο αρχιτέκτονες?

Τον διαγωνισμό για το καλύτερο σχέδιο τον κέρδισε ο πρωτοποριακός αρχιτέκτονας Κροατικής καταγωγής Βλαντο Μιλουνιτς (από τα 15 του χρόνια ζει στην Πράγα).

Ο Αμερικάνος αρχιτέκτονας  Φρανκ Γκέρι έβαλε ουσιαστικά μόνο την υπογραφή του.

"Τζίντζερ & Φρεντ"

Το όνομα του το πήρε από τους δύο πύργους του. Ο τσιμεντένιος πύργος παρουσιάζει τον χορευτή, ο γυάλινος την χορεύτρια.

Στην κορυφή του τσιμεντένιου πύργου υπάρχει ένας θόλος με σκελετό από μεταλλικούς σωλήνες, επικαλυμμένος με δικτυωτό πλέγμα από ανοξείδωτο χάλυβα, που μοιάζει με μαλλιά μέδουσας. Είναι το κεφάλι του Φρεντ Αστέρ, που αγκαλιάζει την Τζίντζερ Ρότζερς στην μέση…

Το «Σπίτι που Χορεύει» στις μέρες μας

Το 2013 πουλήθηκε έναντι 13,35 εκατομμυρίων ευρώ.

Σήμερα στεγάζει γραφεία, εκθεσιακό χώρο όπου στεγάζονται προσωρινές εκθέσεις (ισόγειο, 1ος όροφος & υπόγειο), το γαλλικό εστιατόριο Ginger & Fred (7ο όροφος), το καφέ/μπαρ Glassbar (τελευταίος όροφος) και ξενοδοχείο Dancing House με 21 δωμάτια.

Η θέα από την εξέδρα του Glassbar κόβει την ανάσα. Είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 10:00 το πρωί έως 22:00 το βράδυ. Η είσοδος στην εξέδρα είναι 100 κορώνες (4 ευρώ), αλλά αν έχετε επισκεφτεί τον εκθεσιακό χώρο ή παραγγείλετε κάτι στο μπαρ, είναι δωρεάν.

Εκκλησία του Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου

Η πρόσοψη της μπαρόκ εκκλησίας είναι ακόμη γαζωμένη από σφαίρες.

Εδώ θυσιάστηκαν οι επτά νεαροί Τσέχοι, που δολοφονήθηκαν από τους Ναζί, όπως επίσης οι Ορθόδοξοι κληρικοί, που τους προσέφεραν άσυλο στην κρύπτη της εκκλησίας.

Ήττα από μάνικα

Στις 4 τα ξημερώματα της 18ης Ιουνίου 1942, 800 στρατιώτες των Ες-Ες περικύκλωσαν την εκκλησία.

Η υποψία τους, ότι οι δύο αλεξιπτωτιστές μαζί με την ομάδα τοπικής αντίστασης, που σκότωσαν τον επίτροπο του Ράιχ, κατέφυγαν στην κρύπτη της εκκλησίας, αποδείχτηκε σωστή.

Οι αλεξιπτωτιστές προδόθηκαν από τον όγδοο συμπατριώτη τους, τον Καρελ Τσουρντα.

Μόλις εισέβαλαν οι πρώτοι στρατιώτες δέχτηκαν καταιγισμό πυρών. Οι προσπάθειες τους αποτύγχαναν μέχρι την στιγμή, που σκέφτηκαν να γεμίσουν με νερό το υπόγειο. Οι απελπισμένοι εγκλωβισμένοι έσπρωξαν τη μάνικα έξω με μια σκάλα.

Τελικά ηττήθηκαν και καθώς το νερό ανέβαινε γύρω τους, χρησιμοποίησαν τις τελευταίες σφαίρες για τον εαυτό τους.

Για να μπείτε στο κλίμα, δείτε την ταινία Επιχείρηση Ανθρωποειδές, που γυρίστηκε το 2016.

Νέο Δημαρχείο της Πράγας

Πρώτη εκπαραθύρωση της Πράγας

Η παλιά πραγιανή συνήθεια να πετάς απ’ το παράθυρο τον αντίπαλό σου, έκανε την καλή αρχή στη Νέα Πόλη το 1419.

Ένα εξεγερμένο πλήθος Χουσιτών πέταγε πέτρες στα παράθυρα του Δημαρχείου. Το μανιασμένο πλήθος με αρχηγό τον κληρικό Γιαν Ζέλιβσκι όρμησε στο κτίριο και πέταξε απ’ το παράθυρο τους Γερμανοκαθολικούς συμβούλους, που βρήκαν οικτρό θάνατο στην πλατεία.

Μετά τη δίκη, ο φλογερός Γιαν ακολούθησε τη δική του μοίρα, χάνοντας το κεφάλι του κάτω από τον μπαλτά του εκτελεστή του.

Ακρόπολη Βίσεχραντ

Το βραχώδες Βίσεχραντ έχει και αυτό μερίδιο στους θρύλους και την ιστορία της χώρας, από την ώρα που η Πριγκίπισσα Λίμπουσε λιποθύμησε εδώ και είδε όραμα για την δημιουργία της Πράγας, «που η μεγαλοπρέπεια της θα φτάσει μέχρι τα άστρα».

Η πριγκίπισσα παντρεύτηκε το ζευγολάτη Πρέμυσλ, με τον οποίο έκτισε την Πράγα. Εξ΄ού και το όνομα της δυναστείας που κυβέρνησε τους Τσέχους από τον 9ο μέχρι το 14ο αιώνα, οι Πρεμυσλιδές.

Για λίγο διάστημα, τον 10ο και τον 11ο αιώνα, έγινε η εναλλακτική βασιλική κατοικία απέναντι στο Κάστρο της Πράγας.

Όταν η βασιλεία επέστρεψε στο Κάστρο της Πράγας, το Βίσεχραντ έχασε την αίγλη του.

Εθνικό νεκροταφείο

Tο Εθνικό νεκροταφείο Σλαβίν υπάρχει στο Βίσεχραντ από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Το νεκροταφείο είναι πράγματι συναρπαστικό, με πολύ πιο προσωπικό χαρακτήρα απ’ ότι θα περίμενε κανείς από ένα εθνικό πάνθεον.

Εδώ αναπαύονται πάνω από 600 σημαντικές προσωπικότητες της χώρας, συγγραφείς, συνθέτες, μουσικοί, … Ονόματα γνωστά σε κάθε Τσέχο, αλλά και ξένο: Άλφονς Μούχα, Γιαν Νέρουντα, Κάρελ Τσάπεκ, Άντονιν Ντβόρακ και Μπέντριχ Σμέτανα.

Πολλοί τάφοι έχουν συναρπαστικά γλυπτά.

Ένα μεγάλο πάρκο...

Σήμερα το Βίσεχραντ είναι ένα μεγάλο πάρκο, ιδανικό μέρος για να ξεφύγετε από την πολυκοσμία και ένα από τα καλύτερα σημεία της Πράγας για να απολαύσετε τη θέα της πόλης και του ποταμού Μολδάβα.

Θα σας εντυπωσιάσουν οι δίδυμοι πύργοι της νεογοτθικής εκκλησίας του Αγ. Πέτρου και Παύλου που φαίνονται από μακριά.

Κινηματογραφικό πυροβολείο

Μην παραλείψετε την επίσκεψη στις υπόγειες μπαρόκ στοές, που συμπεριλαμβάνουν την μεγαλύτερη υπόγεια αίθουσα της Πράγας, Γκορλιτσε.

Ο χώρος χρησιμοποιήθηκε πολύ από τους κινηματογραφιστές, οπότε χρειαζόντουσαν ένα μυστηριώδες, πένθιμο μέρος.

Εδώ θα δείτε και έξι αυθεντικά αγάλματα της Γέφυρας του Καρόλου.

Πως θα πάτε στην Νέα Πόλη

Πλατεία του Βάτλσλαβ

Υπάρχουν ποικίλοι τρόποι για να πάτε στην Πλατεία του Βάτσλαβ. Μπορείτε να πάτε με το μετρό της πράσινης γραμμής, στάση Muzeum ή Mustek. Επίσης μπορείτε να πάτε με το τραμ της κίτρινης γραμμής στην στάση Mustek.

Αν προτιμάτε τραμ, θα πάρετε το τραμ αριθμό 9, 24, 3 και θα κατεβείτε στην στάση Vaclavske namesti.

Σπίτι που χορεύει, Εκκλησία του Αγ. Κυρίλου και Μεθοδίου, Νέο Δημαρχείο

Υπάρχουν ποικίλοι τρόποι πως θα πάτε. Με το μετρό της γραμμής Β στην στάση Karlovo namesti ή με το τραμ αρ. 2, 3, 4, 6, 10, 14, 16, 17, 18, 22, 23 ή 24 στην ομόνυμη στάση. Μπορείτε ωστόσο να πάτε και παραποτάμια, με το τραμ 17, 5 ή 2 στην στάση Jiraskovo namesti.

Ακρόπολη Βίσεχραντ

Ο πιο ξεκούραστος τρόπος για να πάτε, είναι το μετρό της γραμμής C στη στάση Vysehrad και στην συνέχεια να περπατήσετε 5 λεπτά με τα πόδια.

Μπορείτε να ανεβείτε και από το ποτάμι, ερχόμενοι με το τραμ 17 ή 3 στη στάση Vyton και στην συνέχεια ανηφορικά από την οδό Libusina & Na Libusince.

Εθνικό Θέατρο, το Κεφάλι του Κάφκα

Για να πάτε στο Κεφάλι του Κάφκα θα πάρετε το τραμ αρ. 9, 18, 22 ή 23 και θα κατεβείτε στην στάση Narodni Trida. Μπορείτε να πάρετε και το μετρό της κίτρινης γραμμής και να κατεβείτε στην ομόνυμη στάση. Κοντά είναι και η στάση του μετρό Mustek της κίτρινης & πράσινης γραμμής.

Στο Εθνικό Θέατρο είναι πιο κοντά η στάση του τραμ αρ. 17, 18, 22, 23, ή 9, που ονομάζεται Narodni divadlo. Ωστόσο μπορείτε να περπατήσετε 5 λεπτά από την στάση του μετρό.